Người Việt dành hơn 12 triệu giờ săn sale trên Shopee Live và Shopee Video với 1,7 tỷ lượt xem trong dịp ngày đôi 9/9/2025, nhưng phần lớn lại hoảng loạn “bán tháo” cổ phiếu khi thị trường giảm. Vậy điều gì khiến chúng ta lại hăm hở "săn sale" một chiếc áo giảm 50%, nhưng lại hoảng loạn "bán tháo" cổ phiếu khi nó giảm 5%?

Theo lý thuyết Tâm lý học hành vi, điều này xuất phát từ việc mỗi người thường bị chi phối bởi cảm xúc và nhận thức chủ quan. Cụ thể, hành vi mua sắm của nhà đầu tư thường được kích thích bởi sự hứng thú trước lợi ích rõ ràng khi thấy giá giảm.

Nhưng khi đầu tư, sự tổn thất tài chính mỗi khi thị trường giảm sẽ lập tức kích hoạt các vùng não bộ tương tự như khi chịu đau đớn thể chất, nhà đầu tư sẽ phản ứng sinh tồn hoặc là chiến đấu hoặc bỏ chạy. Đây là lý do dẫn đến sự bán tháo của nhà đầu chỉ để thoát khỏi cảm giác “đau đớn” ngắn hạn.

Nhưng lịch sử đã chứng minh: thị trường giảm không phải thảm họa mà là "Black Friday" của chứng khoán. Trong 5 năm qua (2020 – 2025), thị trường chứng khoán đã có nhiều đợt giảm sâu bởi tác động của các sự kiện kinh tế, chính trị, dịch bệnh, thay đổi chính sách diễn ra trên phạm vi toàn cầu và tại Việt Nam. Nhưng đáng nói là, sau tất cả những đợt sụt giảm mạnh này, thị trường đều hồi phục lại mốc cũ dù nhanh hay chậm. Chẳng hạn, quỹ cổ phiếu có lịch sử lâu đời nhất thị trường là DCDS cũng cho thấy khả năng hồi phục ấn tượng và mức tăng trưởng vượt trội so với VN-Index trong cùng thời điểm. Chỉ trong 9 tháng đầu năm 2025, VN Index đã lần lượt chinh phục toàn bộ các mức đỉnh lịch sử của 4 năm trước kia, DCDS cũng chinh phục các mặt bằng giá mới.

DCDS vẫn tăng trưởng dài hạn ấn tượng dù thị trường trải qua nhiều biến động.

Như vậy, việc giảm và tăng mạnh sau đó là minh chứng rõ ràng cho thấy những đợt thị trường giảm sâu chính là giai đoạn “sale off” trên thị trường. Câu hỏi đặt ra là nếu áp dụng tư duy “săn sale” trong đầu tư chứng chỉ quỹ thì liệu chúng ta có được món hời như khi canh sale ngày đôi hay không?

Chúng ta hãy cùng xem ví dụ dưới đây về hai phương pháp mua quỹ DCDS để cùng đánh giá:

• Chiến lược mua đều quanh giai đoạn giảm sâu